Vào ngày 1 tháng 5, 2024 vừa qua, USCIRF (US Commission for International Religious Freedom/ Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế) đã công bố bản phúc trình về tình hình tự do tôn giáo trên toàn cầu trong năm 2023.
Trong phần nói về Việt Nam, USCIRF đề nghị Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cần đưa Việt Nam trở lại vào danh sách Các Quốc Gia Cần Quan Tâm Đặc Biệt (Country of Particular Concern, CPC) bởi vì tình hình đàn áp tôn giáo mang tính chất nghiêm trọng.
Một trong những dẫn chứng quan trọng được USCIRF đưa ra đó là thông tin về bốn tổ chức tôn giáo đang chấp nhận làm công cụ cho chính quyền Việt Nam nhằm tấn công tôn giáo một cách tinh vi. Đây là một thủ đoạn thâm độc của chính quyền Việt Nam và đồng thời đây cũng là hệ luỵ rất nguy hiểm khi chính những tổ chức và cá nhân tôn giáo đang sẵn sàng từ bỏ các đức tin trong tôn giáo để tình nguyện trở thành công cụ tiếp tay cho chính quyền Việt Nam tấn công các tổ chức tôn giáo khác hoặc các cá nhân khác. Bốn tổ chức tôn giáo làm tay sai cho chính quyền đó là:
- Hội Thánh Tin Lành Việt Nam – Miền Nam,
- Chi Phái Cao Đài 1997,
- Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam,
- Ban Trị Sự Phật Giáo Hoà Hảo.
Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để USCIRF có thể nhận diện bốn tổ chức tay sai cho chính quyền Việt Nam tấn công tôn giáo? Câu trả lời đơn giản đó là đã phải có các hoạt động báo cáo tình hình và vận động đối với USCIRF cũng như với các tổ chức quốc tế chuyên theo dõi về nhân quyền khác. Quả thật vậy, USCIRF và các tổ chức nhân quyền quốc tế sẽ không thể nào có đủ nguồn nhân lực để hoạt động ở khắp các quốc gia trên thế giới. Mặt khác, nếu có đủ nhân lực thì cũng không dễ dàng gì được hoạt động một cách tự do bởi sự giới hạn từ vấn đề chủ quyền và an ninh của mỗi quốc gia. Do đó, chỉ có một cánh cửa duy nhất để truyền tải thông tin đàn áp về nhân quyền trong đó có vấn đề tôn giáo từ trong nước ra quốc tế đó là các bản báo cáo được thu thập và soạn thảo bởi chính các thông tín viên trong nước và các cộng sự làm báo cáo đang sống tại nước ngoài.
Chỉ tính riêng trong năm 2023, BPSOS đã nộp gần 150 bản báo cáo các loại về tình hình nhân quyền trong đó tập trung vào vấn đề tôn giáo ở Việt Nam. Đi kèm với đó là hàng chục cuộc vận động của đích thân Tiến Sĩ Nguyễn Đình Thắng – Chủ Tịch kiêm Giám Đốc của BPSOS và các nhóm kết nghĩa do BPSOS hướng dẫn đã thực hiện một cách liên tục, bám sát từng sự kiện thời sự từ ở Hoa Kỳ cho tới Liên Âu.
Không phải ngẫu nhiên mà đầu năm nay, USCIRF lại quyết định đưa ra đề tài phải nghiên cứu đánh giá tác hại của những tổ chức đội lốt tôn giáo nhưng bản chất là tay sai tình nguyện làm công cụ cho chính quyền Việt Nam tấn công tôn giáo một cách kín đáo dưới hình thức ném đá giấu tay. Cũng không phải ngẫu nhiên mà USCIRF lại quyết định giao đề tài này cho BPSOS và các tổ chức cộng sự của mình được là đối tượng duy nhất để thực hiện, và cũng không phải ngẫu nhiên mà ngay khi dự án này mới đang thực hiện thì USCIRF đã sử dụng ngay các dữ liệu trong dự án để đưa vào bản phúc trình năm 2023 với việc nêu đích danh bốn tổ chức tôn giáo đang tình nguyện làm tay sai cho chính quyền Việt Nam để tấn công tôn giáo. Những điều này chỉ xảy ra bởi BPSOS và các cộng sự đã coi việc báo cáo và vận động quốc tế là một công việc nghiêm túc và phải đảm bảo mọi dữ kiện đưa ra là khách quan và trung thực.
Từ một cách làm bài bản có tính hiệu quả vừa nêu, BPSOS đề nghị mỗi cộng đồng và mỗi người trong và ngoài nước trăn trở với tình hình nhân quyền tại Việt Nam hãy cùng chung tay với BPSOS hoặc lan rộng cách làm này để chúng ta có thêm những bước tiến mới trong việc làm cho Việt Nam phải sớm có tự do và dân chủ.
